یکی از مهم‌ترین سوالات به‌حق و منطقی روزهای اخیر طیفی از مردم، پرسش از چرایی مشارکت در انتخابات ۱۱ اسفند مجلس شورای اسلامی و خبرگان رهبری است. بیان امروز رهبر انقلاب در دیدار با مردم آذربایجان شرقی، تبیینی عمیق از چرایی مشارکت در انتخابات پیش رو بود. «دانش مردمی مشارکت»، پاسخ به چرایی این پرسش است.
اما ببینیم دانش مردمی مشارکت چیست؟ دانشی که ناشی از انباشت تجربه «عمل به‌هنگام مردم» در لحظات حساس و سرنوشت‌ساز است. یک نقطه نمادین و تاریخی عمل به هنگام، حرکت ۲۹بهمن مردم تبریز در سال۵۶ به مناسبت چهلم شهدای قیام ۱۹ دی مردم قم است. عملی که منجر به تداوم حرکت انقلاب و سراسری شدن آن تا لحظه پیروزی شد.
مردم کشورمان در دقیقه‌ها و لحظه‌های خاص تاریخی، بویژه در دوره انقلاب اسلامی و پس از آن به درکی انضمامی و میدانی رسیده، متوجه نقش خود در تغییر واقعیت‌های منفی شده و به‌موقع دست به عمل جمعی می‌زدند. یعنی در تعیین سرنوشت خود، مشارکت فعال داشتند. این تجربه تدریجاً، منجر به رسوب نوعی دانش عملی شد.
بالاترین تجربه و امیدبخش‌ترین آن، لحظه پیروزی انقلاب اسلامی بود که فصل نخست این دانش عینی، محکمات و مبانی آن را پایه گذاشت. مردم بیش از هر چیز به قدرت چنین تجربه و عمل جمعی بی نظیر پی بردند. عملی که یک نظم استبدادی تاریخی و یک نظام وابسته سیاسی را واژگون کرد.این فهم ملموس تداوم پیدا کرد و غنی‌تر شد.
بعد از این، جرأت مشارکت، عمل جمعی و میل به پیروزی، واقعیت‌های پساانقلاب را رقم زد. آن دانسته عینی، با عمل جمعی موفق در جبهه سیاسی و نظامی دنبال شد. مشارکت عمومی در جنگ و میدان سیاست از این دانسته و دانش تغذیه می‌کرد. بعد از جنگ نیز در تمام حوادث بعدی حافظه جمعی، درس‌ها و عبرت‌های جدیدی را می‌آموخت.
فرآیند یادگیری، رسوب و انباشت این دانش میدانی، تداوم داشت. موانع و واقعیت‌های منفی که توسط دشمن درون و بیرون تحمیل می‌شد، آسیب می‌زد و گاهی جلوی سرعت یادگیری را می‌گرفت، اما توقفی در کار نبود. حافظه جمعی مردم قوی‌تر بود، هم تجربه تکانه نخستین را به یاد می‌آورد و هم موفقیت‌های کوچک و بزرگ بعدی را.
بیان امروز رهبر انقلاب بر منهج همین تذکر و یادآوری است. واقعیت‌های ده سال اخیر نشان می‌دهد، دشمن متوجه این دانش عینی و عملی شده است. با اطمینان می‌توان گفت همه طراحی‌های او در این سال‌ها با هدف انسداد یادگیری، فرسایش دانش عینی و حمله به حافظه جمعی مردم، بوده است. تولید دانشی ارتجاعی و انقلابی معکوس!
امروز رهبر انقلاب، برای یادآوری این تجربه انباشته و دانش جمعی حضور، عمل به‌هنگام را در خودشناسی و دشمن‌شناسی تعریف کردند. اینکه به یاد خودبیاوریم چه بودیم و چه شدیم،چه شد که چنین شدیم، و چگونه بهتر از این بشویم. اینکه دشمن چه کرد تا چنین نشویم و چه می‌کند تا بهتر از این نشویم. «خودیابی» کلید معماست.
لازمه خودیابی،هم یادآوری آن دانش انباشته و تجربه عملی کارساز و موفق است،‌ هم شناخت روش‌های جدید دشمن در تغییر دانش حضور.آن دانش به ما یاد داد برای تغییر واقعیت‌های منفی، عمل جمعی واحد،مصمم و امیدوار لازم است.تغییر واقعیت سختی معیشت و اقتصاد ضعیف نیز با همین دانش مردمی مشارکت ممکن است.آدرس غلط نرویم.
جعفر علیان نژادی