تکتم نیوز/ استان گیلان، با طبیعت بکر، تراکم بالای جمعیت و پذیرش میلیون‌ها گردشگر در سال، همواره با چالش مدیریت پسماند مواجه بوده است. حجم بالای زباله، تغییر الگوی مصرف و نبود زیرساخت‌های تفکیک و بازیافت، این معضل را به یک بحران زیست‌محیطی و اجتماعی تبدیل کرده است. در این میان، راه‌اندازی زباله‌سوز‌های کوچک مقیاس و غیر استاندارد در برخی روستا‌های استان، نه‌تنها کمکی به حل این بحران نکرده، بلکه ابعاد آن را پیچیده‌تر و خطرناک‌تر کرده است.

با اینکه فناوری زباله‌سوز در برخی کشور‌های توسعه‌یافته به‌عنوان یکی از ابزار‌های مدیریت پسماند به‌کار می‌رود، اما استفاده از آن نیازمند استاندارد‌های سختگیرانه، پایش مستمر، و تجهیزات کنترلی پیشرفته است.

در مقابل، زباله‌سوز‌هایی که در مناطق روستایی گیلان مستقر شده‌اند، نه دارای مجوز رسمی بهره‌برداری محیط زیستی‌اند، نه تحت آزمایش‌های گازسنجی قرار گرفته‌اند و نه مشخص است چه فرآیند‌های فنی و زیست‌محیطی برای کنترل پساب، خاکستر و گاز‌های سمی آنها در نظر گرفته شده است.

نگرانی فعالان محیط زیست، کارشناسان و انجمن‌های محلی از آنجا ناشی می‌شود که این پروژه‌ها، بدون مطالعه علمی، بدون شفافیت در فرایند تصمیم‌گیری، و بدون ارزیابی دقیق اثرات محیط زیستی، در حال گسترش‌اند؛ آن‌هم در استانی که به‌واسطه اقلیم مرطوب و حساس، آلاینده‌ها به سرعت وارد چرخه‌های زیستی می‌شوند و خطرات آن دوچندان است.

علیرضا عسگری کارشناس حوزه مدیریت پسماند، با بیان نگرانی‌های جدی نسبت به راه‌اندازی زباله‌سوز‌های کوچک و غیر استاندارد در دهستان‌های استان گیلان، تأکید کرد که اجرای این طرح بدون رعایت استاندارد‌های ملی و زیست‌محیطی، می‌تواند به معضل بزرگ‌تری برای سلامت مردم و محیط زیست منطقه تبدیل شود.

وی با اشاره به اینکه فناوری زباله‌سوز به خودی خود در دنیا کاربرد دارد، اما در ابعاد و شرایطی خاص و با رعایت دقیق استاندارد‌ها قابل قبول است، گفت: مشکل اصلی این است که این زباله‌سوز‌ها قرار است در ابعاد کوچک و پراکنده و بدون تجهیزات کنترلی مناسب در مناطق روستایی و دهستان‌ها نصب شوند که این مسئله منجر به انتشار آلاینده‌های زیان‌آور در هوا، خاک و آب خواهد شد.

این کارشناس با اشاره به اینکه سوزاندن پسماند‌ها در فضای باز و بدون نظارت قانونی ممنوع است، اظهار داشت: متأسفانه ضعف ساختاری و کوتاهی نهاد‌های متولی مدیریت پسماند موجب شده مردم به ناچار پسماند‌های خود را به صورت غیراصولی و در فضای باز بسوزانند که خود معضل بزرگی است.