تکتم نیوز/صادرات نفت ایران به صورت غیرمستقیم به چین انجام می‌شود. به طوری که گمرک چین از دسامبر ۲۰۲۰ تاکنون به جز دو محموله در دسامبر ۲۰۲۱ و ژانویه ۲۰۲۲، هیچ واردات مستقیمی از ایران ثبت نکرده است. تقریباً تمام نفت ایران که وارد چین می‌شود، منشأ آن مالزی یا سایر کشور‌های خاورمیانه است. این نفت توسط یک «ناوگان خاموش» از نفتکش‌های قدیمی حمل می‌شود که معمولاً هنگام بارگیری در بنادر ایران، فرستنده‌های خود را خاموش می‌کنند تا شناسایی نشوند. در واقع نفت ایران از طریق امارات و به خصوص مالزی از طریق انتقال کشتی به کشتی در آب‌های این کشور‌ها اتفاق می‌افتد، جایی که نفت خام ایران با نفت خام از نقاط دیگر ترکیب می‌شود، برچسب‌گذاری مجدد می‌شود و به چین تحویل می‌شود.

به گفته تاجران چینی، هم‌اکنون اکثر بیش از ۴۰ پالایشگاه مستقل چینی، نفت ایران را فرآوری می‌کنند و از آنجا که تخفیفی که چینی‌ها روی نفت سبک ایران دریافت می‌کنند حتی از تخفیف نفت روسیه هم بیشتر است، آن‌ها در وهله نخست متقاضی نفت ایران هستند. بر اساس محاسبات رویترز، چین با خرید بی‌سابقه نفت از کشور‌های تحریم‌شده از سوی غرب، یعنی روسیه، ایران و ونزوئلا، در سال جاری نزدیک به ۱۰ میلیارد دلار پس‌انداز کرده است که سود این کشور از نفت ایران بیش از ۴ میلیارد دلار بوده است.

طبق این گزارش، ایران هر بشکه نفت خام را با ۱۵ دلار تخفیف نسبت به نفت عمان به چین فروخته که باعث پس‌انداز ۴.۲۲ میلیارد دلاری چین شده است. این بدین معنا است که ایران بیشتر از سایر کشور‌های تحت تحریم به چین تخفیف داده است. البته گزارش‌های دیگر که تخفیف‌ها را محاسبه کرده‌اند، سطح تخفیف‌ها را بیشتر نشان می‌دهند. آمار‌های صندوق بین‌المللی پول می‌گوید ایران در سال ۲۰۲۳ روزانه یک میلیون و ۴۰۰ هزار بشکه نفت صادر کرده است. طبق این گزارش اگر هر بشکه نفت با تخفیف ۱۵ دلاری فروخته شود، با محاسبه صادرات ۱.۱ میلیون بشکه نفت ایران به چین، تهران در سال گذشته میلادی هفت میلیارد و ۶۶۵ میلیون دلار به پکن تخفیف داده است.

اخیرا هم مجید انصاری عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و معاون فعلی رئیس جمهور در ۱۲ تیر ۱۴۰۳ گفته بود که جمهوری اسلامی برای فروش نفت تحت تحریم‌های بین‌المللی «روزانه ۲۶ میلیون دلار» به «خریدار انحصاری نفت» ایران تخفیف می‌دهد. انصاری در ویدئویی که توسط سایت جماران منتشر شد، می‌گوید: «ما پرسیدیم به چه قیمتی می‌فروشید؟ ۱۵ تا ۳۰ دلار در هر بشکه و میانگین ۲۰ دلار در هر بشکه تخفیف می‌دهند… یعنی روزانه ۲۶ میلیون دلار از پول مردم ایران».

گفتنی است در همان ایام مسعود دانشمند، فعال حوزه کشتیرانی، در تحلیل صحبت‌های مجید انصاری گفته بود: «.. ما هم‌اکنون نفت را به کشور چین می‌فروشیم و بین ۸ تا ۱۰ دلار بر روی هر بشکه تخفیف می‌دهیم، اما آن‌ها می‌گویند ما نفت شما را می‌خریم، ولی پول را به صورت یوآن نزد خودمان نگه می‌داریم که یا باید از ما جنس بخرید و یا اگر می‌خواهید پول خود را آزاد کنید و از کشور دیگر خرید کنید، حدود ۱۶ درصد هزینه جابه‌جایی ارز خواهد شد، که با تخفیفی که ما بر روی نفت به این کشور می‌دهیم حدود ۲۵ درصد زیان معامله ما با چینی‌هاست.» آقای دانشمند در تائید صحبت‌های انصاری گفته بود: «عددی که انصاری اعلام می‌کند یعنی دست‌کم سالی ۱۰ میلیارد دلار زیانی که به مردم ایران تحمیل می‌شود».